Çorum İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Ruh Sağlığı Birimi uzmanlarından Psikolog Bahattin Bakır, yaptığı değerlendirmede intiharların sebepleri ile nasıl önlenebileceği noktasında bilgiler verdi.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2021 Haziran ayında yapılan açıklamaya göre dünyada her yıl 700.000’den fazla insanın intihar nedeniyle hayatını kaybettiğini belirten Psikolog Bahattin Bakır,  “Bu da demek oluyor ki her 40-45 saniyede bir kişi intihar ile hayatına son veriyor. Bununla beraber intihar, intihar eden çevresi ve yakınlarını da etkileme potansiyeline sahip olduğu için bireysel bir durumdan çıkarak bir halk sağlığı sorununa dönüşebilmektedir. İntiharların yanı sıra ölümle sonuçlanmayan intihar girişimlerinin de sayısı düşünüldüğünde tablo daha da ağır bir hale gelmektedir.”dedi.

Kültürler arası farklar görünse de intihar davranışının pek çok ülkede başlıca halk sağlığı sorunları içinde yer alırken, birincil ve ikincil basamakta önemli bir ruh sağlığı problemi olarak gündeme geldiğini ifade eden Bahattin Bakır, “Son yıllarda gerek tamamlanmış intiharların ve gerekse intihar girişimlerinin birçok ülkede gerek genç nüfusta gerekse yaşlı nüfus arasında artış gösterme eğiliminde olduğu ifade edilmektedir. Tüm bu verilere rağmen intihar, önceden fark edilebilir ve büyük ölçüde önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur.”şeklinde belirtti.

Psikolog Bahattin Bakır, yaptığı değerlendirmede intiharın ne olduğu ve öncesinde nasıl önlemler alınabileceği ile ilgili şu bilgiler aktardı: 

İNTİHAR NEDİR?
İntihar, kısaca kişinin bile isteye kendi yaşamına son vermesi olarak tanımlanır. Ülkelerin pek çoğunda intihar yaygınlığı erkeklerde kadınlara oranla daha yüksektir.

İNSANLAR NEDEN İNTİHAR EDER?
İntihar pek çok sebebi olan karmaşık bir süreç olsa da önceden kestirilebilir ve müdahale edildiğinde önlenebilir bir durumdur. İntihar eden ya da girişimde bulunan pek çok kişi esasen bir yapıp yapmamak arasında bir ikilem içerisindedir ve gerekli destek sağlanabilirse bu ikilemden kurtulabilir.  Gerçekleştirilen çalışmalarda intihar eden kişilerin dikkate değer bir kısmında önceden teşhis edilebilir bir ruhsal bozukluğun (depresyon vb.) olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca ruhsal sorunlar dışında afet, maddi sorunlar, ikili ilişkiler, ailevi sorunlar gibi aniden gelişen ve kişinin baş etme becerilerini ciddi oranda zorlayan durumlar da kişilerin dürtüsel olarak intihara karar vermesine neden olabilmektedir. İntiharların nedenleri ve yöntemleri sayısız olabilirse de çoğu intiharın ortak noktasının kişinin çözüm arayışı içerisinde olması ve sorun çözme becerilerinin bu konuda yetersiz kalması olduğu söylenebilir.

İNTİHAR RİSKİ OLAN KİŞİ KİMDİR? KİMİN ÖNCEDEN İNTİHAR EDECEĞİNİ BİLEBİLİR MİYİZ?
İntiharın temelinde bir çözüm arayışı yatar ve bu durumda olan kişilerin büyük bir çoğunluğu intihar düşüncelerini ve niyetlerini başkalarına aktarırlar. “Ölmüş olmayı isterdim, hiçbir şey yapamıyorum, insanlar bensiz daha mutlu olurlar” gibi cümlelerle aslında yardıma ihtiyaçları olduğunu söylerler. Kişinin intihar düşünceleri olup olmadığını tespit etmenin en iyi yolu onlara sormaktır. Konuşmak kişiyi intihara yönlendirmediği gibi yardım arama konusunda umudunu ve cesaretini arttırmaktadır.

“Kendini üzgün hissediyor musun? Kimsenin senle ilgilenmediğini düşünüyor musun? İntihar etmeyi düşünüyor musun? Yaşamını sonlandırmak için herhangi bir planın var mı? Bunu nasıl yapacağına dair kafanda bir fikir var mı? gibi sorular sormak önemlidir. Soruların cevaplarına göre kişiyi bir ruh sağlığı uzmanına yönlendirmek ve kesinlikle onu yalnız bırakmamak gerekir. 

İNTİHARI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?
İntiharı konuşmaktan korkmayın. Bir kişi intihar edeceğini söylüyorsa onu ciddiye alın ve ‘dikkat çekmeye çalışıyor’ diye düşünmeyin. Her şeyden önce mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurmasını destekleyin. Onu her ne olursa olsun yargılamadan ve bir anlam yüklemeden dinleyin ve kendini ifade etmesine destek olun. Kişinin sosyal iletişimin arttırılması ve sosyal desteklerin geliştirilmesi için yardım edin.
Yaşadığı olumlu anıları hatırlamasına, başardığı durumlardan bahsetmesine yardımcı olun. İntihar edeceğini söyleyen ya da kendini değersiz, üzgün, umutsuz hisseden bir aile ferdiniz, bir dostunuz, herhangi bir yakınınız ya da yoldan geçerken gördüğünüz bir insan bile varsa ona yardım elini uzatmaktan korkmayın, tam tersine cesur olun, harekete geçin ve ona umut olun.”         (Haber Merkezi)

Editör: Haber Merkezi