Kü­re­sel ısın­ma­nın ta­rım ve  gı­da çev­re üze­ri­ne et­ki­le­ri
Kü­re­sel ısın­ma­nın et­ki­siy­le 2050 yı­lı­na ka­dar bit­ki ve hay­van tür­le­ri­nin dört­te bi­ri ya da 1 mil­yon­dan faz­la­sı­nın yok ola­ca­ğı tah­min edil­mek­te­dir (Tho­mas ve ark., 2004). Hü­kü­met­le­ra­ra­sı İk­lim De­ği­şik­li­ği Pa­ne­li­ne (IPCC:the Uni­ted Na­ti­ons In­ter­go­vern­men­tal Pa­nel on Cli­ma­te Chan­ge) ra­po­ru­na ve Tür­ki­ye İk­lim De­ği­şik­li­ği Stra­te­ji­si(2010-2020) bel­ge­sin­de de yer ve­ril­di­ği gi­bi dün­ya­da ik­lim de­ği­şik­li­ğin­den her ül­ke fark­lı dü­zey­ler­de et­ki­le­ne­cek­tir. Tür­ki­ye ise ik­lim de­ği­şik­li­ğin­den en faz­la olum­suz et­ki­le­ne­cek olan böl­ge­ler­den Ak­de­niz hav­za­sın­da yer al­mak­ta­dır.  Oy­sa­ki 2007 yı­lı ve­ri­le­ri­ne gö­re Tür­ki­ye (Ek-1 lis­te­sin­de­ki) en dü­şük ki­şi ba­şı­na se­ra ga­zı emis­yon de­ğe­ri­ne sa­hip­tir. Tür­ki­ye bu de­ğer­le­riy­le Av­ru­pa Bir­li­ği(27)'nin yak­la­şık ya­rı­sı, OECD ül­ke­le­ri­nin ise üç­te bi­ri ka­dar  se­ra ga­zı sa­lı­mı yap­mak­ta­dır(ÇŞB,2012). 


Tür­ki­ye için ya­pı­lan kü­re­sel ik­lim mo­del­le­ri ile ya­pı­lan araş­tır­ma­la­ra gö­re; 2030 yı­lın­da bü­yük bir kıs­mı ol­duk­ça ku­ru ve sı­cak bir ik­li­min et­ki­si­ne gi­re­ce­ği tah­min edil­mek­te­dir.  Yi­ne ya­ğış­la­rın mev­sim­sel da­ğı­lım ve şid­de­ti­nin de­ği­şe­ce­ği, Ege, Ak­de­niz ve Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­le­rin­de kış ya­ğış­la­rın­da çok önem­li dü­şüş­ler (%20-50) or­ta­ya çı­ka­ca­ğı, son­ba­har mev­si­min­de Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­sin­de ise ya­ğış­lar­da %50'le­re ka­dar ar­tan ya­ğış­lar ola­ca­ğı he­sap­lan­mış­tır. Ay­nı şe­kil­de Tür­ki­ye'de yıl­lık or­ta­la­ma sı­cak­lık­ta­ki ar­tı­şın 2.5-4 °C,  Ege Böl­ge­si ve Do­ğu Ana­do­lu da ar­tış 4 °C, son­ba­har mev­si­min­de sı­cak­lık ar­tı­şı­nın 4 °C'nin bi­raz üze­ri­ne ve kış mev­si­min­de­ki sı­cak­lık ar­tı­şı­nın ise  2-3 °C'ye ulaş­ma­sı tah­min edil­mek­te­dir (Önol ve ark., 2009).
Bu de­ği­şi­min özel­lik­le ta­rım baş­ta ol­mak üze­re he­men her alan­da fark­lı bo­yut­lar­da et­ki­si ola­cak­tır. Ya­pı­lan pro­jek­si­yon­la­ra gö­re kü­re­sel ik­lim de­ği­şik­li­ği­nin ta­rım­sal üre­tim sis­tem­le­ri­ni, ürün de­se­ni­ni ve bu­nun so­nu­cun­da gı­da üre­ti­mi­ni et­ki­le­ye­ce­ği be­lir­til­mek­te­dir. Kü­re­sel ısın­man­da ener­ji(%49), en­düs­tri(%24), or­man­sız­laş­ma(%14) ve ta­rım %13 gi­bi bir et­ki­ye sa­hip­tir(ÇOB, 2011).
 Gı­da üre­ti­mi­nin te­mel kay­na­ğı­nın ta­rım­sal üre­tim fa­ali­yet­le­ri ol­ma­sı ne­de­niy­le ise ko­nu gü­nü­müz­de önem­li bir tar­tış­ma ala­nı ha­li­ne gel­miş­tir.  Bu­na gö­re kü­re­sel ik­lim de­ği­şik­li­ği­nin he­men her alan­da bek­le­nen ola­sı et­ki­le­ri­nin ta­rım üre­ti­ci­si, ta­rım sek­tö­rü ve do­la­yı­sıy­la ta­rım­sal po­li­ti­ka­lar, bil­gi ve en­for­mas­yon sis­tem­le­ri, ya­yım ve da­nış­man­lık hiz­met­le­ri üze­rin­de­ki et­ki­le­ri önem­li ola­cak­tır. Özel­lik­le kü­re­sel ısın­ma­nın, ik­lim­le­ri; ik­lim de­ği­şik­lik­le­rin ta­rım­sal üre­ti­mi; ta­rım­sal üre­ti­min sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı ise gı­da üre­ti­mi­ni, in­san ya­şa­mı­nı, eko­no­mi­yi ve yer­kü­re­nin ge­le­ce­ği­ni et­ki­le­me­si söz ko­nu­su ola­cak­tır. İk­lim de­ği­şik­li­ği so­nu­cu or­ta­ya çı­ka­cak ku­rak­lı­ğın eko­no­mik, çev­re­sel ve sos­yal et­ki­le­ri­nin çok önem­li ge­liş­me­le­re yol aça­ca­ğı de­ğer­len­di­ril­mek­te­dir. Öy­le ki ör­ne­ğin  eko­no­mik et­ki­ler kap­sa­mın­da; ürün ka­yıp­la­rı, bö­cek is­tilâla­rı, bit­ki has­ta­lık­la­rı, ürün ka­li­te­sin­de dü­şük­lük, hay­van­cı­lık­ta ka­yıp, su ürün­le­rin­de ka­yıp, ot­lak­la­rın ve­rim­li­li­ği­nin azal­ma­sı, hay­van­lar için su ve be­sin te­min edi­le­me­me­si, or­man ürün­le­rin­de ka­yıp­lar,  yan­gın­lar, ağaç has­ta­lık­la­rı, or­man alan­la­rı­nın ve­rim­li­li­ği­nin azal­ma­sı, yi­ye­cek üre­ti­min­de dü­şüş, yi­ye­cek stok­la­rın­da azal­ma, fi­nan­sal kay­nak bul­ma zor­lu­ğu, ye­ni ve ilâve su kay­nak­la­rı­nın ge­liş­ti­ril­me­sin­de pa­ha­lı­lık, çift­çi ge­lir­le­rin­de ka­yıp­lar, tu­rizm­de ka­yıp­lar, ener­ji üre­ti­min­de azal­ma, ta­rım­sal üre­tim­le il­gi­li en­düs­tri­de ka­yıp­lar, üre­tim­de­ki dü­şü­şe bağ­lı iş­siz­lik, ulu­sal bü­yü­me­de ka­yip, eko­no­mik ge­liş­me­de ge­cik­me ol­ma­si bek­le­nir­ken; çev­re­sel et­ki­ler kap­sa­mın­da top­rak­ta­ki su ve   rüzgâr eroz­yo­nu, bit­ki alan­la­rı­nın za­rar gör­me­si, su ka­li­te­si­nin bo­zul­ma­sı, hay­van ka­li­te­sin­de­ki bo­zul­ma­lar, hay­van­la­rın do­ğal ya­şam alan­la­rı­nın da­ral­ma­sı ve sos­yal et­ki­le­ri kap­sa­mın­da ise top­lum­sal hu­zur­suz­luk, göç olay­la­rın­da ar­tış ve yok­sul­luk­ta ar­tış gi­bi so­nuç­lar bek­len­mek­te­dir (TA­GEM, 2001).

Gö­rül­dü­ğü gi­bi mik­ro dü­zey­de üre­ti­ci ve ai­le­si ba­kı­mın­dan or­ta­ya çı­ka­cak eko­no­mik olum­suz­luk­lar ya­nın­da mak­ro eko­no­mik gös­ter­ge­ler  (ta­rım­sal üre­tim­le doğ­ru­dan il­gi­li en­düs­tri­de ka­yıp­lar, üre­tim­de dü­şüş,  iş­siz­lik, mil­li ge­lir ve ver­gi ka­yıp­la­rı)  üze­rin­de de önem­li olum­suz et­ki­ler or­ta­ya çı­ka­cak­tır. Bun­lar­la iliş­ki­li ola­rak çev­re­sel ve sos­yal et­ki­ler ba­kı­mın­dan da önem­li so­run alan­la­rı olu­şa­cak­tır. 
 

Ne­ler ya­pıl­ma­lı!
Kü­re­sel ısın­ma bir zin­cir ha­lin­de olum­suz et­ki­ler do­ğu­ra­rak iler­le­mek­te­dir. Kü­re­sel ısın­ma ik­li­mi, ik­lim ta­rım­sal üre­ti­mi, ta­rım­sal üre­tim gı­da üre­ti­mi­ni ve bu zin­cir doğ­ru­dan eko­no­mi­yi et­ki­le­mek­te­dir (Simp­son ve Bur­pee, 2014). Bu du­rum kay­nak­la­rın her ko­şul­da et­ki­li ve doğ­ru bir şe­kil­de kul­la­nıl­ma­sı ve sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­nin sağ­lan­ma­sı­nı çok önem­li ha­le ge­tir­mek­te­dir. Bu­nun için­se in­san kay­nak­la­rı­nın üze­ri­ne odak­lan­mak ve ge­liş­ti­ril­me­si­ni sağ­la­ya­cak uy­gun po­li­ti­ka­la­ra ve ka­rar­lı uy­gu­la­ma­la­ra ih­ti­yaç ola­cak­tır(Öz­ça­tal­baş,2014). 
So­nuç ola­rak; Tür­ki­ye de kü­re­sel ısın­ma­nın olum­suz et­ki­le­ri­nin far­kı­na va­ran ül­ke­ler­le bir­lik­te ge­rek­li ulus­la­ra­ra­sı yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­me ka­rar­lı­lı­ğın­da­dır. Bu kap­sam­da Tür­ki­ye'nin, İk­lim De­ği­şik­li­ği Stra­te­ji­si ve Tür­ki­ye İk­lim De­ği­şik­li­ği Ulu­sal Ey­lem Pla­nı çer­çe­ve­sin­de ik­lim po­li­ti­ka­la­rı­nı sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma stra­te­ji­le­riy­le bü­tün­leş­ti­re­rek; ener­ji, en­düs­tri, ulaş­tır­ma, or­man­cı­lık ka­dar önem­li olan ta­rım ala­nın­da da ka­rar­lı­lık­la ça­lış­ma­ya de­vam et­me­si doğ­ru ola­cak­tır. 
Ay­nı şe­kil­de dün­ya ge­ne­lin­de tüm ül­ke­ler; kü­re­sel ik­lim de­ği­şik­li­ği­nin in­san­lı­ğın ge­le­ce­ği­ni teh­dit ede­ce­ği­ni dik­ka­te ala­rak (1997 ta­ri­hin­de im­za­la­nıp) 2005 ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­ren Kyo­to Pro­to­ko­lü ve 2016 ta­ri­hin­de im­za­la­nan Pa­ris  İk­lim De­ği­şik­li­ği An­laş­ma­sı'nda alı­nan ka­rar­la­ra (ve ge­le­cek­te alı­na­cak ka­rar­la­ra) ko­şul­suz  bağ­lı kal­ma­lı­dır­lar.  Bu amaç­la tüm ül­ke­le­rin alı­nan ka­rar­la­ra ka­lı­cı bir  iş­bir­li­ği te­sis et­mek yö­nün­de sa­mi­mi­yet­le sa­rıl­ma­la­rı ve güç bir­li­ği yap­ma­la­rı ge­re­ki­yor.