Nefis ve şeytan; insanın en büyük iki düşmanıdır. Günahların ve kötülüklerin sorumlusu bunlardır. İnsan için, son nefesine kadar devam edecek en büyük mücadele, nefis ve şeytan ile olan mücadeledir.
Kim kötülük işler veya nefsine uyarda sonra Allah?tan bağışlanma dilerse, Allah onu bağışlar ve merhamet eder. Kim bir günah işlerse o ancak kendi nefsi yüzünden işlemiştir. Allah bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. (Nisa; 110-111)
Gerçekten nefis Allahın bizi koruduğu dışında var gücü ile kötülüğü bize emredendir.
Cengiz Numanoğlu, nefsimizin en büyük düşmanımız olduğunu ve bizi biz yapan değerlerimizden uzaklaştığımızı nasıl da güzel anlatıyor ve başka söz bırakmıyor şiirinde:

Yıllardır kendimi, güya tanırdım; 
Sanık ben, yargıç ben, hep aklanırdım. 
Şeytanı, en büyük düşman sanırdım; 
Ondan da beteri Nefsimmiş meğer... 

Övgü dolu sözlerine kanmışım; 
''Kalbin temiz'' demiş, gerçek sanmışım. 
Hakk'ı ancak, zor günümde anmışım, 
İçimdeki nankör nefsimmiş meğer... 

Öyle sevdirmiş ki, dünyayı bana; 
Saraylar kurmuşum, üç günlük cana. 
Hevâ heves denen, çöplükten yana 
Beni sürükleyen nefsimmiş meğer...

Meyhane meyhane, hayal kurmuşum, 
Çamurlu yollarda, yalpa vurmuşum, 
Adresi hep, münafıktan sormuşum; 
Koynumdaki yılan nefsimmiş meğer...

Tutkuya döndükçe giyim markası, 
Yerde paspas olmuş, hayâ hırkası. 
Kuşatmış kaleyi, şeytan fırkası; 
İçindeki casus nefsimmiş meğer... 

Ne kadar soyarsa, insan bedeni; 
O kadar olurmuş, güya medenî. 
Bu afyonu, bir çağdaşlık nedeni, 
Diyerek yutturan nefsimmiş meğer...

Namaza, ''Bayramlık'' fetvası veren, 
Kullukta, ''Mevlid''i yeterli gören, 
Farz dururken, nafileyi gösteren; 
Dalâlet rehberi nefsimmiş meğer... 

Bağ bahçede, hasat vakti gelince; 
Hesaplar yapmışım, inceden ince, 
Lakin Allah için zekât denince; 
Elimi bağlayan nefsimmiş meğer...

Vermişim, ''Ne cömert'' desinler diye; 
Üç beş çürük çarık, güya hediye. 
Arkasından, dilenmişim medhiye; 
Bu alkış delisi nefsimmiş meğer... 
Komşuda katık yok, ben tok yatmışım, 
''Tembel'' demiş, gıyabında çatmışım, 
Şefkat dersi vermiş, nutuk atmışım; 
Bu sahtekâr maske nefsimmiş meğer... 

Kur'ân ehli görmüş, küçümsemişim, 
Üstelik cüretle ''Yobaz'' demişim. 
Nice kul hakkını, böyle yemişim; 
Oysa gerçek yobaz nefsimmiş meğer...

Yunus Emre şöyle diyor ki:
''Hayra döndü benim işim 
Endişeden azad başım 
Nefsimin başını kestim 
Kanatlanıp uçar oldum? 
Ne zaman ki insan nefsini yener, onun esiri olmaktan kurtulur, işte o zaman huzura kavuşur ve her işinde doğruyu bulur. Yani kuş gibi hafifler ve adeta kanatlanıp uçar. İşte mesele bu. O kadar kolay mı? Yoksa  zor mu? Takdir sizin değerli okuyucular…