Dinimiz İslam, toplumsal yaşamın maddi ve manevi bakımdan denge ve ahenk içinde çalışmasını ister. Bunun için Allah (cc), Müslümanların birbirleriyle kardeş olduklarını,birbirleriyle yardımlaşmalarını, dayanışmalarını teşvik etmiştir.
Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurur:
"Muhammed, Allah'ın Resülüdür. Onunla beraber olanlar, inkarcılara karşı çetin (şiddetli), birbirlerine karşı da merhametlidirler..."1
"... İyilik ve takva (Allah'a karşı gelmekten sakınma) üzere yardımlaşın. Ama günah ve düşmanlık üzere yardımlaşmayın..."2
Komşularla iyi geçinmek, onlara iyi davranmak, onların haklarını korumak ve onlara eziyet etmemek de bu bağlamda değerlendirilmelidir. Birbirlerine karşı muhabbet besleyen, birbirlerinin hukukuna riayet eden, birbirlerine saygı duyan toplum bu şekilde inşa edilir.
Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de, komşuların gözetilmesini, haklarının korunmasını emretmiştir.
"Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez."3
Yakın komşudan maksat; akrabalar, evimizin, iş yerimizin yakınında bulunan ve hemen hemen her gün karşı karşıya geldiğimiz kimselerdir.
Uzak komşudan maksat ise; uzakta bulunan ve akrabalık bağı olmayan komşulardır. İslam, gayr-i müslim dahi olsa komşu ile ilişkilerde ihsanda bulunmaya teşvik etmiştir.
Komşu, sadece evi bitişik olan veya kapı karşısında bulunan kimse değildir. Çünkü Hz. Peygamber'den mervî bazı hadislerde komşunun, kırk ev olduğu ifade edilmektedir.4
Sosyal dayanışma ve yardımlaşma açısından insana aileden sonra en yakın sosyal çevreyi komşular teşkil eder. Komşunun ne kadar önemli olduğu, haklarının korunması gerektiği efendimizin hadisinde şu şekilde dile getirilmiştir:
"Cebrail o derece sürekli komşuyu tavsiye etti ki, komşunun komşuya mirasçı olacağını zannettim."5
Yine bir başka hadiste Rasülullah (s.a.v): "Vallahi mü'min olamaz, vallahi mü'min olamaz, vallahi mü'min olamaz" buyurdu. Kendisine: "Ey Allah'ın Rasülü, kim mü'min olamaz?" denildi: "Zulum ve şerrinden komşusu güven içerisinde olmayan kimse"6 buyurdu.
..........................................................................
(1) Fetih 48/29
(2) Maide 5/2
(3) Nisa 4/36
(4) Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali, es-Sünenü'l-Kübrâ, Dâiretü'lMaârifi'l-Osmaniyye, Haydarabad, 1344, 6/276; İbn Hacer elAskalânî, Fethu'l-Bârî, Dârü'l-Ma'rife, Beyrut, 10/447.
(5) Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih, Âdab Bölümü, Hadis No: 2018
(6) Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih, Âdab Bölümü, Hadis No:2019
Faruk ÖZDEMİR
İl Vaizi
