Vakıf 19 Yönetim Kurulu Başkanı Alper Bilan son günlerde tartışma konusu olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde de gündeme gelen hobi bahçeleri ile ilgili bir makale kaleme aldı. Yazısında hobi bahçeleri ile ilgili sorunları ve çözüm önerilerine dile getiren Alper Bilan'ın yazısı şu şekilde; Tarım arazileri yapılarına göre 1. sınıf, 2. sınıf, 3. sınıf... ve tarıma elverişli olmayan marjinal araziler diye sınıflandırılıyor. Marjinal arazi, tarıma elverişsiz arazilere vatandaşın talebi olan hobi bahçelerinin yada ihtiyaç duyulan diğer yapıların belli proje ve düzen içerisinde yapılmasına izin verirseniz gerçek anlamdaki tarım arazilerinin üzerine hobi bahçeleri ve başka yapıların yapılmasını engellemiş olursunuz. Değerli Dostlar bu yazıyı vatandaşlarla yaptığımız sohbetlerde dile getirilen bazı konular nedeni ile kaleme alıyorum. Son zamanlarda covid 19 salgını ile insanların doğaya olan özlemi, hobi bahçeleri, bağ yada bahçeli ev talepleri artmıştır. Yanlış yapılan imar uygulamaları ve marjinal olmayan tarıma elverişli araziler üzerine yapılan uygulamalara bir şekilde izin verilmiştir. Çukurova ve Mersin gibi yerlerde (bu örnekler çoğaltılabilir) tarım arazileri üzerine inşaatlar yapılmış üretim ikinci plana itilmiş, üreticinin üretim yapabilmesi için kullandığı girdiler zamlanmış ve maliyetler artmış, köylü tarımsal üretim yapmaktan vazgeçmiş köylerini terk etmiş köylerde genç nüfus kalmamış göç etmiş bunları engellemek için bir plan program yapılmamış, üretim ve üretici yerine ithalat desteklenmiş, hele bizim gibi İç Anadolu da daha verimsiz arazilerde üç beş kalem ürünle (arpa, buğday vs) baş başa bırakılmıştır. Şeker pancarı üretiminin de kısıtlanması çiftçileri daha zor durumda ve alternatifsiz bırakmıştır. Tarımın asıl sorunları bunlardır. İç Anadolunun arazi yapılarından kaynaklanan tarımsal altyapı sorunlarını gidermeden sadece hobi bahçelerine müdahale edilerek üretim geliştirilemez. Bunlar için gayret göstermek gerekir. Toprak su gibi kurumları kapatıp sonra bunları niye koruyamıyoruz demek büyük bir gaftır. Çorum ve çevresinde bir çok marjinal özellikte tarım arazisi ve atıl arazi mevcuttur. Önce bunların tespiti yapılmalıdır. 5403 ve 6537 sayılı kanunlar tarıma elverişli arazileri korumak adına çıkarılmış aynı zamanda miras yolu ile tarım arazilerinin bölünmesini engellemeyi amaçlamıştır. Bu kanunlar doğru içeriğe sahiptir. Eksikleri giderilmeye çalışılmaktadır. Ancak burada çok önemi bir konu var gözden kaçırılmaktadır. Marjinal arazilere sahip vatandaşlar yeterli tarım geliri elde edememektedir. Sulama ve alt yapı hizmetleri de getirilmediği için ne ekseler zarar etmekte ve toprağı terk etmektedirler. Satmak isteseler bu araziler parada etmemektedir. Kanunlar yoluyla bu araziler bölünemese de doğumlar nedeniyle aynı arazi üzerindeki hak sahipleri her geçen gün artmakta ve miras kavgalarına sebep vermektedir. Yani sorun içinden çıkılamaz bir hal almaktadır. Hobi bahçeleri problemi plan program eksikliği yüzünden ortaya çıkmış ve maalesef 1. sınıf araziler üzerine bu yapılar yapılmıştır. Buna bir şekilde müsaade edilmiştir. Hobi bahçeleri konusunda asıl yapılması gereken bir plan ve program çerçevesinde marjinal olan yada tarım yapılamayacak durumdaki alanların belirlenmesi ve projeli olarak hobi bahçelerinin bu alanlara yapılmasını sağlamaktır. Bu alanlara yapılmasını da engellerseniz daha sonrasında çarpık imar uygulamaları ve katı kurallar sonucu hobi bahçeleri hangi cezayı uygularsanız uygulayın iyi tarım arazilerini tehdit etmeye devam edecektir. Yasaklarla değil uygulamadaki aksaklıkları düzeltmekle bu sorun çözülür. Eğer iyi tarım arazilerine bu hobi bahçelerinin yapılmasını istemiyorsanız vatandaşa marjinal arazileri açmak zorundasınız. Vatandaş bu alanları alır denetlenen ve tasvip edilen tip projeler çerçevesinde toprağı da ıslah eder ve böylece bu konuda gelen vatandaş talepleri de bir düzen içinde karşılanmış olur. 1. sınıf tarım arazilerine yapılan bahçeleri af çıkarıp yasal hale getirip marjinal arazilerdeki vatandaşı da tarım yapmaya zorlarsanız köylüde topraklarını ya terk eder yada üretmez. Asıl iş doğru alanlarda iyi tarım uygulamaları ile yüksek verim ve gelir elde etmektir. Eğer bir iş yapılacaksa bu yönde çiftçiler desteklenmeli ve teşvik edilmelidir. Kısaca iyi tarım arazisi ve marjinal arazi ayrımını kamuoyuna açıklama yaparken doğru yapmak gerekir. Hepimiz tarım arazilerinin tarım dışı kullanılmaması için gayret göstermeliyiz. Ama marjinal yada tarıma hiç elverişli olmayan arazilerde de vatandaşı elini kolunu bağlamamalıyız. Siyasetçiler vatandaşların makul taleplerine yasak getirmek değil kanunlar ve kurallar çerçevesinde çözüm bulmak zorundadır. Devlet olarak tarım arazilerine her türlü alt yapı hizmetini götürmek asıl önemli iştir. Bir örnekle bitirmek istiyorum Çomar Barajı sulama alanında kalan alanlar 1. sınıf tarım arazisi diye ilan edilmiş ama bu kanallardan bu tarlalara bir bardak su verilememiş ve bu arazilerde tavuk çiftlikleri, fabrikalar bir şekilde inşa edilmiştir. Teknik elemanlar, ziraat mühendisleri olarak vatandaşı ve ilgili kurumları doğru yönlendirmek zorunda ve sorumluluğunda olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Son olarak da bu kanun uygulamalarını köy muhtarlarının iki dudağının arasına ve keyfiyetine bırakmak muhtarların vatandaşlardan farklı taleplerine sebep olmaktadır. Muhtarlar o köyde bulunan herkese hizmet götürmekle yükümlüdür. İşine gelene ses çıkartmayarak bahçe yapılmasına göz yuman, işine gelmeyene su ya da yol izni vermemekle tehdit eden muhtarlarla tarımsal üretim geliştirilemez biline. Bu arada şehrin göbeğinde en verimli araziler üzerinde kurulan inşa edilen bağ evlerini de unutmamak gerekir. Çözüm hobi bahçeleri için vatandaşın makul taleplerine marjinal araziler üzerinde izin verilmesinden geçiyor. Buralar tahsis edilmeli, projelendirilmeli ve vatandaşlarda buraları alıp ıslah etmelidir. Tek tip projeler, küçük birbirine benzer şık prefabrik binalar ve düzenli bir alt yapı ile de çevre ve görüntü kirliliği engellenmiş ve bu bahçeler artık gerçek tarım arazileri üzerine de inşa edilmeyecek duruma gelecektir. Bütün araziler için hobi bahçelerini yasaklayalım demek iyi tarım arazilerinin bu yapılaşma tarafından tehdit edilmesine hizmet eder ve yanlış bir bakış açısıdır. Anayasa mahkemesinin bazı iptal kararları da vardır. Unutulmamalıdır ki kamu yararı da olsa, tapu sahibi vatandaşın yararı da asla göz ardı edilmemelidir. Bu kelime yanlış anlaşılmasın tapu sahibinin çıkarı demiyorum faydalanma hakkı olarak ifade ediyorum. Bir kez daha açık ifade edeyim sonra yanlış anlaşılmasın hepimiz iyi tarım arazilerinin tarım dışı kullanımına sonuna kadar karşıyız bu öneri sadece marjinal arazilerin doğru değerlendirilmesi ve vatandaşların sorunlarına çözüm bulmak içindir. Marjinal arazilerde bu yollarla değerlendirilse ve ekonomiye katkı verecek bir hale gelse,mağdur olan marjinal arazi sahiplerine ekonomik fayda sağlansa fena mı olur. Bizim ilimiz dışında uygulanan projeli hobi bahçelerinin belediyeler vasıtası ile yapıldığı bilinmektedir. Kamuoyuna saygılarımla.