MUSTAFA BURAK YALÇIN Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Reha Metin Alkan’dan HÜBTUAM’la ilgili yapılan çalışmaları ve gelinen noktayı sorduk. Nasıl başladıklarını ve hedeflerini sıralayan Rektör Alkan, çalışmalarla ilgili şunları söyledi; Ar-Ge politikalarımız 2023 hedefleri ışığında ilerlemektedir “Bizlerin 2023 yılında bilim ve teknolojiye hakim, teknolojiyi bilinçli kullanan ve yeni teknolojiler üretebilen, teknolojik gelişmeleri toplumsal ve ekonomik faydaya dönüştürme yeteneği kazanmış bir refah toplumu olabilmemiz ve dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasında yer almamız için, Ar-Ge'ye dayalı çalışmalarımızı artırmamız ve üretim sektörümüzde marka değeri taşıyan orta ve yüksek teknoloji ürünler üretmemiz gerekmektedir. HÜBTUAM Kuzey kampüsümüzün ilk binası Her ne kadar özel sektör, kamu kurumları ile diğer kurum ve kuruluşlar Ar-Ge yatırımı ve çalışmaları yapıyor olsa da, Üniversitelerin, sahip olduğu beyin gücü açısından yetişmiş akademik personel, teknolojik ve bilimsel altyapıları ve bunların sonucunda bilgi üretme potansiyeline sahip en önemli kurumlardan biri olduğu dikkate alındığında, klasik yapılagelen çalışmalara ek olarak, yeni teknolojilerin üretilmesinde, üretilen bu teknolojinin de ülkemizin gelişimini sağlayacak yüksek katma değerli ürünlere Üniversite-Sanayi işbirliği çerçevesinde dönüşmesinde kilit bir rol oynadığı görülmektedir. Hitit Üniversitesi olarak ülke politikasının bir parçası olmayı ve milletimizin geleceğinin şekillenmesinde büyük öneme sahip olan Ar-Ge kültürünün gelişmesine katkıda bulunmayı kutsal bir görev bildik. Bu kapsamda, Kuzey kampüsümüzün ilk binasının HÜBTUAM olması da bir tesadüf değil, bu yaklaşımımızın bir sonucudur. AR-GE Çalışmaları için Gereken Altyapı Harcamaları 31.000.000 $'a Ulaştı Bilindiği gibi Ar-Ge'ye yapılacak 1 milyar USD'lık yatırım, gelecek 10 yıl boyunca Türkiye GSYİH'nı %1 artıracaktır. Bu bilinçle üniversitemizin hem insan kaynaklarının hem de maddi kaynaklarının Ar-Ge kültürünün geliştirilmesine yönelik şekillenmesini sağladık. 2011 yılına kadar yaklaşık 81.000 TL olan Hitit Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) harcamalarını yaklaşık 14 kat artırarak ortalama 1.000.000 TL/yıl'a çıkardık. Proje destekleri toplamı yaklaşık 15.500.000 TL olmuştur. Araştırma Geliştirme çalışmaları için altyapı projelerinin desteklenmesine de öncelik verilmiştir. Bu kapsamda toplamda yaklaşık 71.000.000 TL kaynak Ar-Ge altyapılarının geliştirilmesi için harcanmıştır. Bu miktar her yılın ortalama döviz kuru göz önünde bulundurulduğunda 31.000.000$'a ulaşmaktadır. Bu harcamalar içerisinde en büyük payı Fakülteler bünyesinde bulunan bölümlerin laboratuvarlar ve Hitit Üniversitesi Bilimsel Teknik Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜBTUAM) almaktadır. Akredite olmuş uluslararası standartlara sahip bir laboratuvar Hitit Üniversitesi Bilimsel Teknik Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜBTUAM), 2009 Yılında o zamanki ismi ile Devlet Planlama Teşkilatı tarafından desteklenmiş, Hitit Üniversitesi bünyesinde kurulmuş bir laboratuvardır. HÜBTUAM Laboratuvarı dinamik ve nitelikli personeli, modern altyapı ve laboratuvar olanakları ile alanında ulusal düzeyde kabul gören niteliklere ulaşmak, Türkiye'nin önder laboratuvarı özelliğini kazanmak ve kazanımlarını sürdürmek amacıyla sürekli gelişme anlayışını benimsemiştir. HÜBTUAM, Üniversite, kamu ve özel kuruluşların ürün ve hizmetlerinin geliştirilmesi ve araştırılması aşamalarında ihtiyaç duydukları nitelik ve niceliklerin tespitine yönelik ileri düzeyde cihazları önemli ölçüde karşılayan laboratuvar olanakları sunmayı, HÜBTUAM'da görev alan insan gücünün sürekli eğitimini ve bilgi birikimini sağlayarak beklentileri eksiksiz karşılayan, verimli ve etkin bir çalışma ortamı yaratmayı, Merkezde kullanılan cihazlar ve teknikler ile ilgili bilgi, beceri ve deneyimin Hitit Üniversitesi ve diğer eğitim kuruluşlarında yaygınlaştırılmasını sağlamayı, Üniversitemiz bünyesindeki birim ve ilimizdeki kuruluşların birlikte çalışmalarını destekleyerek ulusal ve uluslararası projelerde ortak olabilme ve yürütebilme yeteneğini arttırmayı, bilimde yeni ufuklar açan araştırmalara destek olmayı kendine görev edinmiştir. Ar-Ge için yapılan yatırımların misliyle geri döneceğinin inancıyla HÜBTUAM, modern araştırma gereçleri ile bilim ve teknolojinin gelişmesi için gerekli ileri düzeyde araştırmalara olanak sağlayan, sürdürülebilir altyapılar kurarak üniversite, kamu ve özel sektörün hizmetine sunan, bu alanda ulusal ve uluslararası iş birliğinin kuvvetlenmesine ve böylece ülkemizin rekabet gücünün arttırılmasına, kalkınmasının hızlandırılmasına ve insan yaşam kalitesinin ve bilgi düzeyinin iyileştirilmesine katkıda bulunan projelere destek olan bir bilim ve teknoloji merkezi olmayı kendine hedef edinmiştir. HÜBTUAM yaklaşık 8.000 m2 kapalı alan olmak üzere toplamda 10.500 m2 alan üzerine kurulmuş modern imkânlara sahip bir Araştırma-Geliştirme ve test merkezidir. HÜBTUAM; Gıda, Kimya, Biyoloji, Polimer, Makine, İnşaat, Toprak gibi 10 alanda 13 laboratuvarda toplam 95 cihaz ile ilimize, bölgemize ve ülkemize hizmet vermektedir. 2013 yılının Haziran ayında temeli atılan HÜBTUAM'ın 2014 yılının Eylül ayında geçici kabulü yapılmıştır. HÜBTUAM'ın toplam maliyetinin günümüzdeki değeri yaklaşık 61.000.000 TL'dir. Hedefimiz ulusal düzeyde seçkin laboratuvarlar arasında yer almak 2006 yılı itibariyle ülkemizdeki üniversitelerin fiziki ve teknik altyapılarının geliştirilmesi için büyük kamu kaynakları aktarılmıştır. Bu kapsamda tüm üniversiteler için Devlet Planlama Teşkilatı ve daha sonraki ismiyle Kalkınma Bakanlığı aracılığı ile laboratuvar imkanlarının geliştirilmesi için farklı oranlarda kamu kaynakları sağlanmıştır. Üniversitemiz bu kaynaklara ek olarak öz kaynaklarından da büyük destekler sağlayarak HÜBTUAM'ın bugünkü konumuna gelmesini sağlamıştır. Bu kapsamda ilk olarak laboratuvar fiziki altyapısının laboratuvar şartlarına uygun yapılması konusunda azami özeni gösterilmiştir. Bununla birlikte üniversitemiz bünyesinde çalışan tüm akademik paydaşların görüşlerinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda yaklaşık 45 akademisyenin Türk Standartları Enstitüsü Gebze yerleşkesine gönderilerek 3 günlük kalite eğitimi alması sağlanmıştır. Bununla birlikte Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Merkezi (UNAM) ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi Merkez Laboratuvarı başta olmak üzere birçok seçkin laboratuvarlar yerinde incelemek üzere ziyaret edilmiştir. Bunlara ek olarak yurtdışına giden öğretim üyelerimizden gittikleri üniversitelerin laboratuvarlarını gezmeleri ve tecrübelerinin paylaşmaları istenmiştir, bu kapsamda finansman sağlanmıştır. Tüm bu destek ve teşviklerin öncelikli gerekçesi; alışılagelmiş Bilimsel Araştırma Projeleri altyapısına ve kaynaklarına dayalı bir laboratuvar hayata geçirmek yerine bu amaçlara ek olarak tematik, ulusal çıkarlarımıza ve hedeflerimize hizmet edebilecek, öz kaynaklarımızın yurtdışına çıkmasını engelleyecek bir laboratuvarı hayata geçirmektir. HÜBTUAM'da bölgesel ve ulusal düzeyde hizmet verilmekte Toprak Analizleri ile çiftçimizin hizmetindeyiz. HÜBTUAM için belirlenen hedefler doğrultusunda ilk olarak yerel ihtiyaçlara hizmet vermeyi misyon edindik. Bu amaçla yakın çevrede bulunmayan ve Çorum çiftçisi için büyük bir potansiyele sahip toprak analiz laboratuvarı kurulmuştur. Hâlihazırda hizmet vermekte olan toprak laboratuvarı Tarım Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiştir. Tıbbi Cihaz Analizlerinde İlklerin laboratuvarıyız Ülkemizde yaklaşık %30 yerli üretim potansiyeline sahip Tıbbi Cihazların testleri çoğunlukla yurtdışında bulunan akredite laboratuvarlar tarafından yapılmaktadır. Yurt içinde sınırlı sayıda ve sınırlı testler için hizmet veren labortauvarlar ise akredite değildir. Bu testler için yurt dışına ödenen toplam maliyet yaklaşık 10.000.000 TL/yıl olarak tahmin edilmektedir. Gelmiş olduğumuz noktada HÜBTUAM, Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından "TS EN ISO 14801:2016 Diş Hekimliği-İmplantlar-Kemik İçi Diş İmplantları İçin Dinamik Yükleme Deneyi" için yetkilendirme verilen ilk ve tek laboratuvardır. Bu kapsamda Mekanik Analiz, Biyolojik Analiz ve Klinik Çalışmaları olarak büyük oranda hizmet verme yetkinliğine sahip olan HÜBTUAM, TS EN ISO/IEC 17025 Laboratuvar Akreditasyonu TÜRKAK yetkilendirme sürecini de tamamlamıştır. Bunlara ek olarak TİTCK tarafından denetlemesi yapılan bisturi ve neşterlerin analizleri HÜBTUAM bünyesinde gerçekleştirilmiştir. SEM ve EDS analizleri; Malzeme karakterizasyonu için yapılan elektron mikroskop testleri ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'na hizmet verilmektedir. HÜBTUAM tarafından TİTCK'ya "ISO 15197:2013-Vücut Dışı Tıbbi Tanı Ölçüm Sistemleri-Diyabet Hastalığının Kontrolü İçin Kişisel Ölçüm Amacıyla Kullanılan Kan Glukozu İzleme Sistemlerinin (Glukometre) Özellikleri" için "Yetkilendirme Başvurusu" yapılmıştır. Ön değerlendirme sonucunda protokol oluşturulmuş, test süreci başlatılmıştır. Deri ve tekstil ürünlerinin testleri ile marka firmalara hizmet veriyoruz Bilindiği gibi tekstil, ayakkabı ve oyuncaklardaki tehlikeli madde tayini üretici firmalar için büyük sorumluluklar getirmektedir. Bu testlerin HÜBTUAM bünyesinde gerçekleştirilmesi için tüm süreçler tamamlanmış, TÜRKAK akreditasyon sürecinin başlatılması için 6-7 Ağustos da TÜRKAK denetlenmesi beklenmektedir. İnşaat atıkları değerlendiriliyor Üniversitemiz Yapı İşleri Ve Teknik Daire Başkanlığı Ve Yapı Malzemeleri, Zemin Ve Ulaştırma Laboratuvarında çevreye zararlı atıkların bertaraf edilmesi ve değerlendirilmesi amacıyla, atık betonların kalker katkılı çimento üretiminde kullanımı, asfalt, pvc talaşı, plastik ve kullanılmış otomobil lastik atıklarının asfalt üretiminde kullanımı, atık tekstil liflerinin bims tuğla üretiminde kullanımı üzerine çalışmalar yapmaktadır. Deprem Performans Analizi yapmaktayız Sağlık Bakanlığı Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi Deprem Performans Analizi HÜBTUAM bünyesinde gerçekleştirilmektedir. Personel Belgelendirme Birimi ile ilk sekiz üniversite arasındayız Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 25/05/2015 tarihinde yayımlamış olduğu ilk tebliğ ile 40 meslekte, 24/03/2016 tarihinde yayımlamış olduğu ikinci tebliğ ile 8 meslekte, 26/09/2017 tarihinde yayımlamış olduğu üçüncü tebliğ ile 33 meslekte olmak üzere toplam 81 meslekte belge zorunluluğu başlatılmıştır. Bu kapsamda ilgili tebliğlerin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi olmayan kişiler bu mesleklerde çalıştırılamayacaktır. Bu kapsamda HÜBTUAM İnşaat Laboratuvarı 4 alanda TÜRKAK tarafından yetkilendirme almış olup ülkemizdeki 8 laboratuvardan birisidir. Çölyaklılar için ekmek üretimi HÜBTUAM Gıda Analizleri Laboratuvarında Çorum için Bir Projem Kapsamında "Çölyaklılar için Ekmek Üretimi" projesi hayata geçirilmektedir. Hamile Kadın Kanı içerisindeki ağır metal düzeyinin saptanması HÜBTUAM Spekroskopik Analizleri Laboratuvarında Çorum için Bir Projem Kapsamında "Hamile Kadın Kan içerisindeki Ağır Metal Düzeyinin Saptanması" yapılmaktadır. Akademinin hizmetindeyiz HÜBTUAM başta Hitit Üniversitesi olmak üzere ulusal düzeyde birçok üniversiteye akademik olarak hizmet vermektedir. Bu kapsamda; Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Ahi Evran Üniversitesi, Amasya Üniversitesi, Bitlis Eren Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Cumhuriyet Üniversitesi, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kırşehir Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi ve Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi için bir çok test ve analiz gerçekleştirilmiştir. Kurumsal işbirlikleri artarak devam ediyor HÜBTUAM, Çorum merkezli 40'a yakın firma için test ve analiz desteği sunmanın yanısıra, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurum (TİTCK), KÜMAŞ Manyezit San. A.Ş., Samsun Medikal Kümelenme Sanayi Derneği (MEDİKÜM), MEDİPRO Medikal Ürünler Tic. A.Ş., Kobay Deney Hayvanları Laboratuvar Sanayi A. Ş., Samsun Yurt Savunma Sanayi Ve Ticaret A.Ş., Trios Sağlık Ve Medikal Lim.San.Tiç.A.Ş. Zimed Medikal gibi kamu ve özel kuruluşlarla işbirliklerini arttırarak devam etmektedir.” Sağlık Bakanlığı’nın ve sektörün gözdesi oldular HABER-YORUM/EROL TAŞKAN Türkiye genelinde TOBB, ODTÜ ve Atatürk Üniversiteleri'nin yapabildiği implant testlerinde, adını devler listesine yazdıran Hitit Üniversitesi, 65 standart içerisinde şu an 29 standart yönetmeliklerinin tümünü başarıyla gerçekleştiren bir yapıya ulaştı. Sağlık Bakanlığı yetkililerinin övgü ve takdir dolu ifadelerine de muhatap olan Hitit Üniversitesi, HÜBTUAM'ın başarılı çalışmalarıyla adeta Bakanlığın ve sektörün tüm dikkatlerini üzerine çekmiş durumda. Samsun'da 40'ın üzerinde firmanın bir araya gelerek kurduğu devasa yapı olan Medikal Ürün Kümelenmesi de, yurt içi ve yurt dışı pazar payını artırmak için HÜBTUAM'ı tercih edenler arasına ismini yazdırdı. Şu anda yurt dışından gelen ihraç implantları, HÜBTUAM'da test ettiren Sağlık Bakanlığı, HÜBTUAM'ın raporlarına göre ürünlerin izin belgelerini onaylıyor. Yıllık bütçeleri ülke ekonomilerinden bile yüksek olan uluslararası firmaların ürünleri, sağlık sektöründe HÜBTUAM'dan geçerli not almadıkça Türkiye piyasasında para etmiyor. Devasa rakamların döndüğü bu sektörün, her raporu kabul etmesinin de mümkün olmadığı ve ciddi tazminat ve hukuk yollarının varlığı da göz önünde tutulunca, araştırma kurumlarının kılı kırk yaran titizlikte iş yapıyor olması ve kararına güvenmesi gerekir ki, ardından gelecek tazminat davalarına muhatap kalmasın. Hitit Üniversitesi'nin temel taşı konumundaki HÜBTUAM, verdiği raporlarını uluslararası bilimsel düzeyde ispat edebilen ve güvenilen bir kurum olarak, Hitit Üniversitesi'nin Dünya Üniversitesi olma yolundaki başarı merdivenlerini birer birer inşa ediyor. Başarının temelinde, konuya inanmış bir kaptan olan Rektör ve O kaptanın inanıp güvendiği sağlam bir ekip var. HÜBTUAM Müdürü Doç. Dr. İrfan Kurtbaş ve ekibi, Rektör'ün bu konudaki hayaline ve inancına ortak olmuş. Gece gündüz demeksizin devlerin cirit attığı bu rekabet ortamında, HÜBTUAM'ı dünya ligine taşımak için çalışıyorlar. Her bir çalışmanın tek başına manşet değeri var. Önceki gün bu başarılı ekibin ve kurumun misafiri olduk. Bu sessiz devrime bizim de bir şahitliğimiz olsun istedik. Hani derler ya, tavuk yumurta yumurtlar ortalığı ayağa kaldırır, camış balak doğurur ıh demez diye. Teşbihte hata olmasın ama burada başarı adına devasa bir doğum gerçekleşiyor. Bu başarı hikayesinin baş kahramanı olan Hitit Üniversitesi, sessiz sedasız devler liginde yeri almış emin adımlarla yoluna devam ederken, bunun genelde ülke ekonomisi, özelde de Çorum Sanayisi'ne çok ciddi yansımaları olacak. Katma değer bakımından sağlık, savunma ve bilişim sektörünün gücü ve geleceği şekillendirici yapısı asla tartışılmaz. Ve bu sektörler, alelade temeller üzerinde asla yükselmez. Göreve geldiği günden beri ulusal ve uluslararası akreditasyon kelimesini dilinden düşürmeyen Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Reha Metin Alkan, bugün emeklerinin meyvesini görüyor olmanın haklı gurur ve mutluluğunu yaşıyor. Şu günlerde Türkiye'de sağlık sektörünün ağa babaları, bizim tanıyor olmamızdan daha çok Hitit Üniversitesi'ni tanıyor. Devlet üniversitesi olmasına karşın, özel üniversite mantığı ile çalışıp, üreticinin önünü açmak için bürokratik engelleri bahane etmeksizin çözüm üreten ve gece gündüz çalışan bir ekibin varlığını çok iyi biliyorlar. Gelinen noktada, Hitit Üniversitesi bu sektörün gözdesi durumunda. Hal böyle olunca, talep üstüne talep geliyor doğal olarak. Her işlerini planlı yapıp, Dünya Üniversitesi ligine yükselmekte kararlı olan bu ekip, hiç bir işi tesadüf gelişmelere bırakmaksızın, en büyük yatırım kalemlerini bu alana yapıp, HÜBTUAM'ı tam donanımlı hale getirmekten geri kalmamış. Şu da var ki, aslında bu tür cihazların üç aşağı beş yukarısı pek çok üniversitede var, hele ki özel ve büyük üniversitelerin yatırım bakımından hiç bir problemi yokken, Hitit Üniversitesi'ni bu anlamda bir adım daha öne çıkaran unsur ise güçlü ve işine aşık ekiplere bu işi teslim etmek olmuş. Rektör başta olmak üzere, HÜBTUAM Müdürü Doç. Dr. İrfan Kurtbaş, Müdür Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi İbrahim Bilici, diğer uzman akademisyenler ve tüm çalışanlar, ülkenin gelişiminin üretim ve teknolojide yattığına bizzat inanmış ve hedeflerini ülkeyi büyütmek olarak belirlemiş. Bu çabayla yürünen yolda, Hitit Üniversitesi'nin ve Çorum'un büyümemesi elbette düşünülemez. Dostlar alışverişte görsünden uzak, samimi niyet ve hedeflerle yol yürüyen bu ekip, tüm kamuoyu tarafından dikkatle takip edilmeli. Sağlam bir vizyonun üzerine inşa edilen bu çalışmalara şahitlik etmek bize de ayrı bir gurur verdi.