Tarikatın yayılışı ve Çorum’daki durumu:
Abdülkadır Geylaniye bağlı olarak ortaya çıkan Kadiriye tarikatı, ölümünden ve Bağdat’ın Moğollar tarafından işgalinden sonra İslam coğrafyasının her tarafına yayılmıştır. Bunda aile mensuplarının ve Kadiri şeyhlerinin gittikleri yerlerde tekke kurup faaliyete başlamasının büyük etkisi olmuştur. Bu faaliyetler sırasında tarikatın kırktan fazla şubesinin ortaya çıktığı da unutulmamalıdır. Bu çerçevede Orta Asya Türk bölgelerinde, Arap memleketlerinin hemen hepsinde, Afrika’da, Hint yarımadasında ve hatta Endonazya’da bile Kadiri Tekkeleri kurulmuştur.
Kadiriyye Tarikatı’nın Anadolu’da yayılışı da hızlı olmuştur. Başta İstanbul olmak üzere pek çok Anadolu şehrinde ve Balkanlarda Kadiri tekkeleri faaliyet göstermiştir.
Çorum’da ise Kadirilerin büyük çoğunluğu aynı zamanda Rıfai Tarikatı’na da mensup olmaları nedeniyle ayrı dergahları olduğuna dair pek bilgi yoktur. Ali İzzet Efendi’nin verdiği bilgiye göre, Şeyh Eyüp Mahallesinde yaşamış bulunan Kadri Baba, tarikatın Çorum’da bilinen ilk şeyhidir. Aynı mahallede bulunan Karaalemdaroğlu’nun evinin avlusunda metfundur. Yine aynı dönemde yaşadığı sanılan ve Accelisani Mahallesinde ikamet etmiş bulunan İğcioğlu Abdullah b. Muhammed de Kadiriye Tarikatına mensup dervişlerdendir.
Son dönemde Çorum’da Kadirilik, Hacı Bekir Baba tarikıyla devam etmiştir. Zira Hacı Bekir Baba, mânâ âleminde Rıfaiyye
Tarikatı’nın yanı sıra Kadiriye, Desukiyye, Bedeviye, Şazeliyye tarikatlarından da icazetliydi. O nedenle onun izini takip eden şeyhler ve müritler, Rıfai zikrinin yanı sıra Kadiri zikrini ve evradını da sürdürmüşlerdir. Burada dervişler ve sevenleri, halen her fırsatta Abdülkadir Geylani’ye bağlılıklarını ve muhabbetlerini dile getirmektedirler. SON.
Ethem ERKOÇ
ethemerkoç@corumhakimiyet.net
