Hitit Bilirkişiler Derneği Başkanı İbrahim Ahıskalı, bilirkişilik eğitimlerinde yeni dönemin başladığını hatırlatarak, bilirkişi olmanın şartları ve eğitimleri hakkında bilgi verdi.
Adli süreçlerde, teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren konularda hâkimin yardımına başvurulan bilirkişilerin, yargı sisteminin adaletli işlemesinde kritik bir görev üstlendiğini belirten Ahıskalı, Mayıs 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemelerin, bilirkişilik başvurusu yapacak kişiler için kapsamlı bir yol haritası sunduğunu ifade etti.
Ahıshalı; “Bilirkişilik yalnızca teknik bilgi değil; yüksek etik anlayış ve güvenilirlik gerektiren bir görevdir. Yeni düzenlemelerle birlikte adalet sistemine katkı sağlayacak daha nitelikli ve sorumluluk sahibi bilirkişilerin görevlendirilmesi hedefleniyor. Adaletin doğru işlemesinde kritik rol oynayan bilirkişilik kurumuna başvuracak adayların bu yeni şartları dikkatle incelemesi ve gerekli hazırlıkları yapması önem taşıyor.” dedi
Bilirkişi adaylarının, adli sicil açısından temiz bir geçmişe sahip olmasının zorunlu olduğunu kaydeden Ahıskalı; “Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene yönelik eylemler, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık gibi suçlardan mahkûm olanlar; affa uğramış olsalar bile bilirkişi olamıyor. Ayrıca adayların terör örgütleriyle herhangi bir irtibat veya iltisakının bulunmaması gerekiyor. Daha önce bilirkişilik görevinden çıkarılmış, meslekten ya da memuriyetten disiplin cezası ile uzaklaştırılmış ya da yasaklanmış kişilerin başvuruları kabul edilmiyor. Bununla birlikte, birden fazla bölge kuruluna kayıt yaptırmak da mümkün değil.
EN AZ 5 YIL UZMANLIK ŞARTI
Adayların, başvuracakları uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmaları gerekiyor. Daire Başkanlığı tarafından bazı alanlar için bu süre daha uzun da belirlenebiliyor. Ayrıca adaylar, ilgili meslek diploması, uzmanlık belgesi ya da ustalık belgesi gibi resmi evraklarla uzmanlıklarını kanıtlamak zorunda.” ifadelerini kullandı
TEMEL EĞİTİM ARTIK ZORUNLU
Mayıs 2025 tarihli ve 32889 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Bilirkişilik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile bilirkişilik eğitim süreçleri yeniden şekillendirildiğini aktaran Ahıskalı, şunları söyledi;
“Yeni düzenlemeye göre, adayların en az 24 saatlik temel eğitimi başarıyla tamamlamaları gerekiyor. Bu eğitimin 12 saati teorik, 12 saati ise uygulamalı olacak şekilde planlandı. Teorik derslerde hukuk bilgisi, etik ilkeler ve bilirkişilik mevzuatı anlatılırken, uygulamalı eğitimde katılımcılar örnek olaylar üzerinden bilirkişi raporu hazırlamayı öğreniyor.
Derslerin %92’sine katılım zorunlu. 1/12’sinden fazla devamsızlık yapan adayların programla ilişiği kesiliyor. Eğitimler, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlarca, konusunda en az 5 yıl deneyimli eğiticiler eşliğinde veriliyor.
HER 3 YILDA BİR YENİLEME EĞİTİMİ ŞART
Bilirkişiliğe devam etmek isteyenler için eğitim süreci burada bitmiyor. Sicile kayıt tarihinden itibaren her üç yılın içinde, en az 6 saatlik yenileme eğitimi alma zorunluluğu bulunuyor. Bu eğitime katılmayan bilirkişiler, yeniden başvuru yapana dek görev alamıyor.
Ayrıca, halihazırda Bilirkişilik Daire Başkanlığının yayınladığı bölge bilirkişi siciline kayıtlı bulunan bilirkişiler, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca teorik ve uygulamalı olmak üzere toplam en az 6 saatlik yenileme eğitimi alması gerekiyor. Bilirkişiler, sicile kaydedildikleri tarihten itibaren üçüncü yılın içinde bu eğitimi almak zorunda. Aksi hâlde yeniden bilirkişilik yapmaları mümkün olmuyor.
KİMLER EĞİTİMDEN MUAF?
Alanlarında bilimsel yetkinliği bulunan ve ilgili genelgede yer alan isimler, temel eğitimden muaf tutulabiliyor. Ayrıca Sermaye Piyasası Kanunu’na göre yetkilendirilmiş gayrimenkul değerleme uzmanları, sadece kamulaştırma alanında görev yapmak üzere hem temel eğitim hem de 5 yıl fiilî çalışma şartından muaf sayılıyor.
Hukuk fakültesi mezunları, yalnızca hukuk alanında bilirkişilik yapabilir. Hukuk dışı alanlarda bilirkişilik yapabilmeleri için ilgili alanda ayrıca uzmanlıklarını belgelemeleri gerekiyor. Aksi hâlde başvuruları kabul edilmiyor.
BAŞVURUSU REDDEDİLENE 1 YIL BEKLEME
Mesleki yeterlilik açısından başvurusu reddedilen adaylar, tekrar başvuruda bulunabilmek için en az 1 yıl beklemek zorunda. Bu süre içinde eksiklerini tamamlamaları tavsiye ediliyor.
